Μορφολογία της εργάτριας μέλισσας ( 20 φωτογραφίες από μικροσκόπιο )

Για αρκετό καιρό ήθελα να φωτογραφίσω μια μέλισσα αλλά όχι με φωτογραφική μηχανή. Ήθελα μεγαλύτερη λεπτομέρεια, και μου την προσέφερε ένα ερασιτεχνικό μικροσκόπιο που έχει την δυνατότητα να φωτογραφίζει, με ποιότητα βέβαια… που δεν ζηλεύει κάποιος. Πολλές λεπτομέρειες όμως μπορούν να φανούν, οι οποίες με γυμνό μάτι είναι αδύνατο να γίνουν ορατές. Ειδικά τα εργαλεία με τα οποία η μέλισσα συλλέγει την γύρη και την συγκρατεί πάνω της έτσι ώστε να φαίνονται σαν βαλιτσάκια… αποκαλύπτονται. Αν ο Προστ είχε ένα τέτοιο μικροσκόπιο της πλάκας… θα ήταν ενθουσιασμένος! Κάποιες πληροφορίες τώρα από το βιβλίο του “ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ” ( Pierre JEAN – PROST ). Το βιβλίο αυτό είναι διαθέσιμο στην Κεντρική Δημόσια Βιβλιοθήκη της Κόνιτσας για όποιον ενδιαφέρεται να το δανειστεί. Στο μάθημα πρώτο του βιβλίου με τίτλο μορφολογία και ανατομία των μελισσών περιέχονται όλες οι πληροφορίες. Αυτές οι πληροφορίες με βοήθησαν στην αναγνώριση και κατανόηση της μορφολογίας μέσα από τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν.

Η φωτογραφική συλλογή είναι στο τέλος του άρθρου.

{adinserter Meli_post}

Το σώμα της εργάτριας περιλαμβάνει 3 μέρη : το κεφάλι, το θώρακα και την κοιλιά.

Στο κεφάλι αποτελείται από 2 σύνθετα μάτια από τα οποία το κάθε ένα αποτελείται από 3000 οματίδια ( αυτά δεν φαίνονται… είπαμε ερασιτεχνικό μικροσκόπιο… ). Τα μάτια της μέλισσας διακρίνουν τα χρώματα που βλέπει και ο άνθρωπος με την διαφορά ότι εκείνη διακρίνει το υπεριώδες και δεν διακρίνει το κόκκινο.  Τα μάτια αυτά της μέλισσας χρησιμεύουν για την μακρινή όραση. Το μάτι του ανθρώπου μπορεί να διακρίνει κάπου 20-30 εικόνες το δευτερόλεπτο που είναι αρκετές για να του δώσουν την αίσθηση της συνεχόμενης κίνησης. Όποιος έχει παρατηρήσει οι συσκευές αναπαραγωγής βίντεο, οι υπολογιστές, οι φωτογραφικές μηχανές κτλ… έχουν την ένδειξη συνήθως 24,25 ή 30 fps ( frame per second). Αυτό σημαίνει εικόνες ανά δευτερόλεπτο. Η μέλισσα λοιπόν βλέπει με 300 εικόνες το δευτερόλεπτο. Για να μπορέσει ένας άνθρωπος να αντιληφθεί τις πληροφορίες που αποκρύπτονται από αυτόν λόγω της “αργής” του όρασης μπορεί να δει το παρακάτω βίντεο. Για παρακολουθήστε το…

Μήπως για αυτό δεν τις νοιάζει που ζούνε λίγο… ( μια μέρα μια αιωνιότητα ) ?

Μήπως για αυτό τα έντομα όταν πάμε να τα πιάσουμε φεύγουν γιατί μας βλέπουν σε αργή κίνηση ?

{adinserter Meli_post}

Βίντεο ( Μέλισσες που επιστρέφουν με γύρη σε αργή κίνηση )

Η μέλισσα έχει επίσης 3 απλά μάτια για την κοντινή όραση και για να βοηθούν τα σύνθετα μάτια. Τα απλά μάτια αντιλαμβάνονται την ένταση, το μήκος κύματος και την διάρκεια δράσης του ήλιου… Με αυτό τον τρόπο μέλισσες που συλλέγουν μακριά από την κυψέλη αντιλαμβάνονται την αλλαγή στην ένταση του φωτός και καταλαβαίνουν ότι νυχτώνει. Έτσι επιστρέφουν νωρίτερα στην κυψέλη από εκείνες που συλλέγουν κοντά στην κυψέλη.

Στο κεφάλι της μέλισσας βρίσκονται και 2 αντένες ( διακρίνονται στις φωτογραφίες )Αυτές οι κεραίες αποτελούνται από έναν κορμό και ένα άλλο τμήμα σε γωνία το οποίο περιλαμβάνει 11 άρθρα. Οι μέλισσας χρησιμοποιούν τις αντένες ώς αισθητήρια όργανα. Τα 5 τελευταία άρθρα λειτουργούν ως θερμικοί ανιχνευτές με το 1/4 της έντασης. Τα 8 τελευταία αντιλαμβάνονται την υγρασία.

Το στόμα της μέλισσας έχει δύο σιαγόνες και καταλήγει σε μια προβοσκίδα. Οι σιαγόνες που έχουν σχήμα λαβίδας χρησιμεύουν για να μασούν το κερί οι μέλισσες αλλά και για να παίρνουν την πρόπολη από τα φυτά. Η προβοσκίδα χρησιμεύει στην απορρόφηση του νέκταρος από τα άνθη αλλά και του νερού. Όσο πιο μακριά είναι η γλώσσα μιας μέλισσας τόσο μεγαλύτερη ικανότητα συλλογής έχει. Οι μέλισσες ανάλογα με την φυλή τους έχουν διαφορετικό μήκος γλώσσας. Για παράδειγμα το άνθος της Ασφάκας ( κοινό φυτό στην ευρύτερη περιοχή ) δεν μπορούν να το εκμεταλλευτούν όλες οι φυλές μελισσών. Άγριες μέλισσες όμως με μεγαλύτερη προβοσκίδα συλλέγουν στην Ασφάκα χωρίς τον μεγάλο ανταγωνιστή, τις μέλισσες που διαχειρίζονται οι μελισσοκόμοι. Η φύση έχει προνοήσει έτσι ώστε να υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες απέναντι στον στρατό των μελισσών! Η προβοσκίδα και η ικανότητα πτήσης στο κρύο σώζουν την κατάσταση ( Οι Βομβίνοι πετούν και συλλέγουν σε χαμηλότερες θερμοκρασίες από ότι οι μέλισσες, συνεπώς επικονιάζουν φυτά… όταν οι μέλισσες δεν μπορούν και έρχονται στη συνέχεια εκείνες να επωφεληθούν και πάλι όταν φτιάξει ο καιρός! Αν δεν υπήρχαν άλλοι επικονιαστές τι θα έβρισκαν άραγε… ? Γιαυτό και δεν πειράζει… να δανείζονται λίγο μέλι από τις κυψέλες μας, το επιστρέφουν δια μέσου του τρόπου λειτουργίας του οικοσυστήματος , αυτό είναι σίγουρο . Πάλι με τρώει να γράψω για άλλο θέμα… και ξεσπάω εδω! ) Για βασίλισσες και πληροφορίες για τις φυλλές των μελισσών μπορεί κάποιος να διαβάσει αλλά και να προμηθευτεί αν θέλει από ΕΔΩ.

{adinserter Meli_post}

Ο Θώρακας αποτελείται από 3 κολλημένους δακτυλίους. Από κάθε δακτύλιο ξεκινάν από ένα ζευγάρι πόδια ενώ από ένα ζευγάρι φτερά ξεκινάν από το δεύτερο και τρίτο δακτύλιο. Το ένα ζευγάρι φτερών είναι πιο μικρά. Η δομή του φτερού φαίνεται καθαρά στις φωτογραφίες.

Τα πόδια περιλαμβάνουν ισχίο, μηρό, κνήμη κ.α ενώ στο τέλος διακρίνονται τα νύχια και οι βεντούζες. Τα πόδια εκτός από την προφανή χρησιμότητα που έχουν βοηθούν στην συλλογή και μετατόπιση της γύρης… στα βαλιτσάκια!!! Αυτά φαίνονται με λεπτομέρεια στις φωτογραφίες. Τα νύχια και οι βεντούζες δίνουν την ικανότητα στην μέλισσα να προσκολλάται σχεδόν σε κάθε είδους επιφάνεια. Τα ζευγάρια ποδιών διαφέρουν και ανταποκρίνονται στο είδος της λειτουργίας με την οποία είναι επιφορτισμένα! Με το πρώτο ζευγάρι οι μέλισσες καθαρίζουν τις αντένες. Αλλιώς… δεν έχει σήμα το GPS της μέλισσας! Η κνήμη του δεύτερου ποδιού έχει ένα αγκάθι για να xωρίζει τα φορτία της γύρης αφού έρθουν στην κυψέλη. Το τελευταίο ζευγάρι… το οποίο μου τράβηξε την μεγαλύτερη προσοχή όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες είναι το πιο εξειδικευμένο και διαφέρει και λιγάκι. Το εξωτερικό μέρος της κνήμης περιλαμβάνει το καλαθάκι της γύρης. Στην εσωτερική πλευρά μια σειρά από σκληρές τρίχες έχουν το ρόλο του χτενιού της γύρης. 10 τέτοιες σειρές τριχών υπάρχουν. Τέλος το τρίτο και πρώτο πόδι συνεργάζονται για τις εργασίες που απαιτεί το κερί.

Τα φτερά της μέλισσας είναι διαφανείς μεμβράνες απλωμένες πάνω σε σκληρά νευρώματα όπως φαίνεται καθαρά στις αντίστοιχες φωτογραφίες. Τα φτερά που βρίσκονται στον δεύτερο δακτύλιο είναι και τα πιο μεγάλα. Τα φτερά της μέλισσας μπορούν να πραγματοποιήσουν 200 κινήσεις το δευτερόλεπτο, δίνοντάς τους την ώθηση να φύγουν από την κυψέλη μέχρι και με ταχύτητα 20 χιλιομέτρων την ώρα.

Η κοιλιά της μέλισσας αποτελείται από 7 δακτυλίους. Ο πρώτος ενώνει τον θώρακα με την κοιλιά. Στον τελευταίο δακτύλιο βρίσκεται κρυμμένο το κεντρί… με το οποίο η μέλισσα υπερασπίζεται τον εαυτό της όταν χρειάζεται. Για να λέμε την αλήθεια η μέλισσα υπερασπίζεται την αποικία – οικογένειά της καθώς δεν έχει αίσιο τέλος όταν χρησιμοποιεί το κεντρί της! Αυτά τα λίγα για την μορφολογία της μέλισσας, ακολουθούν φωτογραφίες που τραβήχτηκαν με την βοήθεια μιας μέλισσας που εντόπισα… στα τελευταία της! Για το καλό της επιστήμης που συνήθως λένε, αποτέλεσε το μοντέλο μου.

* Αν ψάχνεις ακόμη περισσότερο υλικό για το συγκεκριμένο θέμα, το παρακάτω άρθρο θα σε καλύψει!

Άγριες μέλισσες της Ελλάδας- η ανατομία τους

Για οποιοδήποτε σχόλιο ή παρατήρηση χρησιμοποιείστε την φόρμα στο τέλος της σελίδας. Δεν χρειάζεται εγγραφή. 

Comments are closed.